طرح «نخلبان کوچک» برنامه‌ ای آموزشی ـ فرهنگی است که با هدف ارتقای آگاهی عمومی و ایجاد شبکه هشدار مردمی، کودکان را به پایش نخلستان‌ های خانوادگی و گزارش موارد مشکوک به آفت سرخرطومی خرما ترغیب می‌کند.

این اقدام، علاوه بر سرعت‌بخشی به کنترل آفت، زمینه‌ساز نهادینه شدن فرهنگ حفاظت از نخل‌ها در نسل آینده خواهد بود.

اما مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: طرح نخلبان کوچک با هدف افزایش آگاهی عمومی و مشارکت مردمی در حفاظت از نخل‌ها و کنترل آفت قرنطینه‌ای سرخرطومی حنایی خرما در مدارس ابتدایی مناطق خرماخیز شمال استان کرمان در حال اجراست.

فاطمه منگلی افزود: این طرح نتیجه همکاری سازمان جهاد کشاورزی، آموزش‌وپرورش، اداره‌کل پدافند غیرعامل استانداری و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان است.

وی تصریح کرد: سرخرطومی حنایی خرما یکی از خطرناک‌ترین آفات قرنطینه‌ای جهان است و به‌عنوان چهارمین عامل تهدیدکننده امنیت غذایی شناخته می‌شود که با توجه به خسارت‌های سنگین این آفت، مشارکت مستقیم مردم، به‌ویژه کودکان و خانواده‌ها، در شناسایی و کنترل آن، ضروری است.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی اظهار داشت: در قالب این طرح، دانش‌آموزان پایه‌های چهارم تا ششم ابتدایی، با آموزش ساده و تصویری، با علائم اولیه آفت آشنا می‌شوند.

وی ادامه داد: دانش آموزان پس از دریافت آموزش ها نخل‌های مربوط به خانواده خود را پایش می‌کنند.

منگلی گفت: دانش‌آموزان در صورت مشاهده موارد مشکوک، گزارش را به معلم مدرسه منتقل می‌کنند و معلمان نیز آن را به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اطلاع می‌دهند تا تیم‌های فنی اقدام به بررسی و تیمار نخل ها کنند.

وی تصریح کرد: این زنجیره ارتباطی موجب ایجاد سیستم هشدار زودهنگام مردمی شده و علاوه بر افزایش سرعت کشف و کنترل آفت، موجب نهادینه شدن فرهنگ حفاظت از نخل‌ها در نسل آینده می‌شود.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان بیان کرد: مرحله نخست طرح در مدارس شهرستان‌های بم، ریگان، فهرج، نرماشیر، گنبکی، ارزوییه و شهداد کرمان به مرحله اجرا درآمد که در راستای اجرای آن بیش از 22 هزار دانش‌آموز در آن مشارکت خواهند داشت.

وی ادامه داد: بسته‌های آموزشی تصویری و فرم‌های گزارش‌دهی استاندارد برای معلمان طراحی شده تا داده‌ها به‌صورت مستند و قابل پیگیری به دستگاه‌های اجرایی ارسال شود.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان در پایان گفت: طرح نخلبان کوچک نه تنها یک برنامه آموزشی، بلکه حرکت فرهنگی و اجتماعی است که نسل آینده را به عنوان نگهبانان نخلستان‌ها و حافظان امنیت غذایی کشور تربیت می‌کند و با مشارکت کودکان و خانواده‌ها، می‌توانیم درختان آلوده را زودتر از هر سامانه فنی شناسایی و تیمار کنیم.

وی تیرماه سال جاری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اعتبارات اختصاص‌یافته برای مقابله با این آفت را ناکافی اعلام کرده بود.

به گفته وی، با توجه به گستردگی نخلستان‌ها و ضرورت پایش مستمر، مقابله مؤثر با این آفت در شمال استان کرمان نیازمند اعتباری بیش از پنج میلیارد تومان است.

استان کرمان به ویژه در شرق و جنوب از قطب های مهم تولیدو صادرات خرمای کشور به شمار می روند. نخل های جنوب استان نیز درگیر این آفت بوده اند که سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان پیگیر تیمار و درمان آنهاست.

انتظار می رود بهره برداران و کشاورزان نیز مراقبت لازم را داشته باشند و برای انتقال پاجوش یا کاشت نهال نخل از هر شیوه ای استفاده نکنند و نیز ضمن ردیابی آفت در درختان خود، زمینه سلامت بیشتر درختان و محصولات خود و سایر بهره برداران را فراهم آورند.

گفته می شود برخی افراد با تصور اینکه درختان نخل کشورهای عربی از کیفیت مناسب‌تری برخودارند اقدام به قاچاق پاجوش این درختان می‌کنند؛ غافل از اینکه همراه با ورود این پاجوش‌ها آفتی قرنطینه‌ای با نام سوسک سرخرطومی حنایی را به جان نخلستان‌های خود می‌اندازند که در مدت زمان 2 سال مرگ خاموش و بی صدای درختان نخل را رقم می‌زند.

واقعیت اینکه سوسک سرخرطومی حنایی بعد از ورود به تنه درخت با تخم گذاری، افزایش جمعیت و در نتیجه ایجاد دالان هایی طویل، لایه های حیاتی درخت را از بین می برد و در صورت متوجه نشدن کشاورز بعد از مدتی با کج شدن تاج نخل، درخت از درون تهی می شود و بر زمین می افتد.