محصولات دارویی بسیار گوناگونی برای تسکین علائم گوارشی در داروخانه‌ها موجودند. به همین دلیل لازم است بدانیم با چه علائمی درگیریم تا بتوانیم داروی مناسب را انتخاب کنیم و ضمناً چه زمانی مراجعه به پزشک ضرورت دارد.

داروهای بدون نسخه زیادی وجود دارند که می‌توانند علائم اختلالات گوارشی زیر را به طور مؤثر تسکین دهند:

. سوءهاضمه و سوزش سر دل

. تجمع گاز و نفخ در معده و روده‌ها

. یبوست

. اسهال

. درد و گرفتگی شکم

شما باید بدانید به دنبال چه دارویی برای تسکین علائم خاصی که دارید هستید تا دارویی غیرضروری و نامناسب مصرف نکنید. بعلاوه برخی از این داروهای OTC ‌ می‌توانند با داروهای تجویزی که شاید مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند یا مناسب مصرف در زمانی که عارضهٔ خاصی دارید نباشند.

در ادامه نام ژنریک داروهای رایج و کاربردشان برای مشکلات معده و گوارش را می‌آوریم:

آنتی‌اسیدها

آنتی‌اسیدها می‌توانند سوزش معده را فوراً تسکین دهند. مانند کلسیم کربنات، منیزیم هیدروکسید، سدیم بی‌کربنات.

مهارکننده‌های H2

مهارکننده‌های H2 سوزش معده را تسکین می‌دهند و ضمناً می‌توانند جلوی سوزش معده را بگیرند. مانند رانیتیدین، فاموتیدین، سایمتیدین.

مهارکننده‌های پروتون پمپ

اگر بیشتر از دو بار در هفته دچار سوزش معده می‌شوید، مهارکننده‌های پروتون پمپ می‌توانند جلوی آن را بگیرند. مانند امپرازول، لانزوپرازول، اس امپرازول.

سایمتیکون

سایمتیکون با تسریع عبور گاز از روده‌ها، نفخ را تسکین می‌دهد.

آنزیم آلفا – گالاکتوزیداز

آنزیم آلفا – گالاکتوزیداز درصورتی‌که دقیقاً قبل از خوردن مصرف شود جلوی نفخ و گاز را می‌گیرد.

لاکساتیو یا ملین

ملین‌ها با افزایش حرکات روده، یبوست را برطرف می‌کنند. اما ملین‌ها انواع گوناگونی دارند، مثلاً ملین‌های حجم ساز، ملین‌های اسموتیک و ملین‌های محرک که هر یک از روش‌های متفاوتی اثر می‌گذارند؛ بنابراین برای انتخاب مناسب‌ترین نوع ملین باید با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

. دوکوزات سدیم یک روان‌کنندهٔ مدفوع است که برای پیشگیری از یبوست به کار می‌رود یا همراه با یک ملین، عبور مدفوع را راحت‌تر می‌کند.

. لوپرامید می‌تواند جلوی اسهال را بگیرد.

. بیسموت ساب سالیسیلات علائم اسهال و همچنین عوارض پُرخوری مانند سوزش معده و تهوع و نفخ و ناراحتی معده را تسکین می‌دهد.

داروهای تجویزی

اگر مشکلات معده ناشی از یک عارضهٔ مزمن یا یک اختلال خودایمنی باشند، نیاز به تجویز درمان توسط پزشک وجود دارد:

. استروئیدها مانند پردنیزون می‌توانند التهاب و درد معده و روده‌ها را که ناشی از اختلالات مزمنی مانند بیماری کرون و یا کولیت زخمی هستند تسکین دهند. هرچند استروئیدها درمان نیستند اما می‌توانند در کنار سایر درمان‌ها، التهاب را کاهش دهند و در نتیجه به التیام سیستم گوارش کمک کنند.

. مهارکننده‌های پروتون پمپ برای درمان زخم معده و ریفلاکس یا عارضه‌های دیگری که ناشی از ترشح زیاد اسید معده هستند نیز تجویز می‌شوند، مانند امپرازول و لانزوپرازول.

. آنتی‌بیوتیک‌ها درصورتی‌که هلیکوباکترپیلوری عامل زخم معده باشد یا باکتری دیگری علت معده درد باشد تجویز می‌شوند. آنتی‌بیوتیک‌های معمول که برای مشکلات معده تجویز می‌شوند شامل کلاریترومایسین و مترونیدازول هستند.

توصیه‌هایی برای رفع درد و ناراحتی معده

معده درد و بدهضمی و شکم‌درد با راهکارهای خانگی و مراقبت‌های فردی نیز قابل‌کنترل است. بسته به نوع و علت درد معده، این راهکارها می‌توانند مفید باشند:

. بعد از غذا دراز نکشید. اگر مستعد ریفلاکس و نفخ بعد از غذا هستید، دست‌کم تا یک ساعت بعد از غذا دراز نکشید و صاف بنشینید تا غذا هضم شده و معده را ترک کند. فوراً بعد از غذا درازکشیدن می‌تواند ریفلاکس را بدتر کند و باعث شود اسید به سمت حلق بالا بیاید.

. آب بنوشید تا بدنتان کم آب نشود. گوارش بدون آب کافی سخت می‌شود و عبور غذا از سیستم گوارش به‌کندی صورت خواهد گرفت. در نتیجه شما احساس سنگینی و نفخ می‌کنید و دچار ریفلاکس و گرفتگی‌های شکم می‌شوید. شما باید بسته به سن و میزان فعالیت بدنی و وزنتان به مقدار کافی آب بنوشید.

. آنزیم‌های گوارشی‌تان را افزایش دهید. گوارش از دهان شروع می‌شود، یعنی جایی که به‌محض تماس غذا با بزاق، آنزیم‌ها شروع می‌کنند به تجزیهٔ غذا. اگر با سرعت غذا بخورید یا غذا را کاملاً نجوید، معده به‌سختی می‌تواند غذا را هضم کند.

به گزارش وب گاه تبیان، کمبود آنزیم گوارشی در معده نیز می‌تواند موجب ریفلاکس اسید، نفخ، گرفتگی و دیگر مشکلات گوارشی شود. آنزیم‌های گوارشی شامل همان آنزیم‌هایی هستند که بدن شما باید داشته باشد تا بتواند کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها را تجزیه نماید؛ بنابراین می‌توانید طبق تجویز پزشک هیدروکلریک‌اسید (HCL) مصرف کنید که البته درصورتی‌که زخم معده دارید یا قبلاً داشتید این دارو مناسب شما نیست. مصرف مکمل زینک و پروبیوتیک‌ها نیز می‌توانند کمک خوبی به گوارش غذا باشند. زنجبیل هم می‌توانند ترشح آنزیم‌های گوارشی را افزایش دهد.